Czujnik

Wraz z rozwojem technologii istnieje konieczność pomiaru coraz większej liczby wielkości. Faktem jest, że niektóre wielkości fizyczne w szczególny sposób nadają się do wykorzystania w roli nośników informacji (sygnałów). Wielkościami tymi są przede wszystkim siła, przesunięcie, siła elektromotoryczna, rezystancja, częstotliwość, liczba impulsów, a ich zaletami są łatwość konstrukcji urządzeń do odczytu wskazań oraz łatwość wykonywania na tych sygnałach operacji matematycznych: dodawania, mnożenia itd.

Wykorzystanie rozmaitych zjawisk fizycznych pozwala sprowadzić pomiary trudno mierzalnych wielkości do pomiaru wymienionych wyżej łatwo mierzalnych wielkości. Na przykład:
1.   Istnieje związek między temperaturą i objętością ciała ciekłego lub stałego. Zjawiska rozszerzalności wykorzystuje się więc do pomiaru temperatury.
2.   Istnieje związek między temperaturą i rezystancją przewodnika. Zjawisko zmiany rezystancji ciał pod wpływem temperatury wykorzystuje się przy pomiarach temperatury.
3.   W układzie z fotoelementem obecność przedmiotu w określonym punkcie — np. taśmy produkcyjnej — można łatwo przekształcić w impuls. Ponieważ można łatwo zliczać impulsy więc rozwiązania takie są stosowane powszechnie do zliczania liczby przedmiotów.
Ten element układu pomiarowego (lub regulacji), na który działa bezpośrednio wielkość mierzoną nazywa się czujnikiem. Fotoelement oraz elementy zmieniające wymiary lub rezystancję są przykładami czujników pomiarowych.